معماری بیش از آنكه علم و تكنیك باشد، ذوق و سلیقه و استعداد است و معمار كسی است كه طرحهای فردی‌اش با نقاشی و مجسمه‌سازی رقابت كند و در واقع بتواند مجسمه‌ای كاربردپذیر بسازد. به همین دلیل می‌توان گفت كه معمار یك هنرمند است و باید مانند هر هنرمند دیگری چشم، ذهن و دستی توانا داشته باشد تا بتواند به یاری چشم و با تكیه بر ذخیره فرهنگی خود بخوبی ببیند و سپس با ذهنی پویا آنچه را كه دیده است به تحلیل كشیده و با احساس و عاطفه درآمیزد و در نهایت به یاری دست و با كمك گرفتن از دانش های فنی و تكنیكی طرحی نو را خلق كند.

با توجه به دروس خاص این رشته و نیاز به عكسبرداری، تهیه نقشه و ... به نظر می‌رسد در مقاطعی هزینه تحصیل در این رشته بالا باشد.

برای ورود به این رشته بهتر است چه ویژگیهایی داشته باشیم؟

به طور کلی باید :

بسیار صبور، دقیق و منظم باشید؛

از شکست نترسید و زود نا امید نشوید؛

ارتباط عمومی بسیار خوبی داشته باشید؛

با استعداد و خلاق باشید؛

 از تجربه بقیه(سال بالایی ها) استفاده کنید؛

 قدرت تجسم بالایی داشته باشید؛

بتوانید حرف خودتان را به کرسی بنشانید (البته با دلیل و مدرک مستدل)؛

و ....

ویژگیهای ذکر شده تنها مشتی بودند نمونه خروار .  از باب مهارتهای فردی باید گفت حتما در زمینه نقاشی و طراحی آمادگی داشته لازم نیست به کلاسهای حرفه ای بروید تنها مهارت دستی خود را زیاد کنید (این مهارت حتی می تواند از طریق پر کردن یک ورق سفید با خطوط مختلف نیز حاصل شود).در مورد رنگها و خواص آنها مطالعه کنید.کتابهایی راجع به سیر تحول هنر را مطالعه کنید. با نرم افزارهایAUTO CAD ، ARCHICAD ، 3D MAX ،PHOTO SHOP   و نظایر آن آشنا باشید . این نرم افزارها آنقدر سرگرم کننده هستند که شما را تا حدود زیادی ماهر کنند بدون آنکه خسته شوید.

نكات تكمیلی :

رشته معماری تا سال 78 در مقطع كارشناسی ارشد پیوسته دانشجو می‌پذیرفت و دانشجویان در طی شش سال، اطلاعات علمی و هنری لازم را برای طراحی یك بنا آموزش می‌دیدند و در نهایت پس از فارغ‌التحصیلی می‌توانستنداز طراحی یك كیوسك گل‌فروشی گرفته تا طراحی مجتمع‌های مسكونی، تالارها و مجتمع‌های ورزشی را برعهده بگیرند و یا به كارهای جنبی این رشته بپردازند. اما از سال 78 این رشته مانند سایر رشته‌های مهندسی در مقطع كارشناسی دانشجو می‌پذیرد و دانشجویان پس از فارغ‌التحصیل شدن در صورت علاقه‌مندی می‌توانند در آزمون كارشناسی ارشد شركت كنند.

به عبارت دیگر طول دوره رشته معماری از 6 سال به 4 سال كاهش یافته و در نتیجه تعدادی از دروس این رشته كه شامل دروس هنری پیشرفته و تخصصی می‌شود، از مقطع كارشناسی حذف شده است.

حال سوال اینجا است كه آیا فرصت‌های شغلی فارغ‌التحصیل مهندسی معماری با مدرك كارشناسی با فارغ‌التحصیل مهندسی معماری كه دارای مدرك كارشناسی ارشد است، متفاوت می‌باشد؟

متاسفانه در آزمون سراسری از داوطلبان رشته معماری ، آزمون تخصصی معماری گرفته نمی‌شود و به همین دلیل بعضی از دانشجویان پس از ورود به دانشگاه تازه متوجه می‌شوند كه به رشته معماری علاقه‌ای ندارند و در نهایت پس از 6 سال تحصیل نمی‌توانند به عنوان یك معمار هنرمند وارد بازار كار شوند. اما در حال حاضر دانشجو می‌تواند پس از پایان دوره لیسانس در صورت علاقه‌مندی در یكی از گرایشهای شهرسازی، مرمت و احیاء بناها ، معماری منظر و یا معماری تخصصی ادامه تحصیل دهد و یا این كه زودتر وارد بازار كار شده و به عنوان معمار فنی به طراحی تك‌بناها یا مجموعه‌های زیستی كوچك پرداخته و یا ناظر اجرای طرح و سرپرست دفاتر مشاوره باشد.

رشته‌های مشابه و نزدیك به این رشته :

تا حدودی مهندسی عمران نزدیك به این رشته می‌باشد.

مهندس عمران با منطق صحبت می‌كند اما مهندس معمار از فرهنگ، هویت و زیبایی سخن می‌گوید، به عبارت دیگر معماری در طراحی یك بنا علاوه بر رعایت اصول فنی به جامعه‌شناسی، مردم‌شناسی ، روانشناسی و زیبایی شناسی توجه دارد در حالی كه مهندس عمران در طراحی یك بنا تنها به ایستایی و مقاومت آن توجه می‌كند. به همین دلیل اگر فضاهای زیست تنها توسط مهندس عمران ساخته شود، شاهد نابه‌هنجاری‌هایی خواهیم بود كه موجب اضطراب ، نگرانی و آلودگی صوتی خواهد شد.

آینده شغلی و بازار كار :

با توجه به این كه در سطح كارشناسی به جنبه‌های فنی معماری توجه بیشتری می‌شود ، در نتیجه فارغ‌التحصیل این رشته می‌تواند به ساختمان سازی (طراحی فنی ساختمانهای مختلف) بپردازد اما فارغ‌التحصیل كارشناسی ارشد چون جنبه‌های هنری معماری را آموزش دیده است، بیشتر به هنر معماری می‌پردازد. در یك مثال می‌توان گفت كه نوع كار لیسانس و فوق لیسانس معماری مثل نوع كار پزشك عمومی و پزشك متخصص است. یعنی لیسانس معماری به كلیات معماری می‌پردازد و فوق لیسانس معماری به صورت تخصصی در این رشته فعالیت می‌كند.

اگر یك مهندس معماری بخواهد فقط در تهران یا در شهرهای بزرگ كار كند فرصتهای شغلی فراوانی برایش وجود ندارد. اما در شهرهای كوچك كمبود مهندس معماری كاملا احساس می‌شود تا جایی كه در بعضی از شهرها كار یك مهندس معماری را تكنسین عمران انجام می‌دهد.

در حال حاضر دانشجو می‌تواند پس از پایان دوره لیسانس در صورت علاقه‌مندی در یكی از گرایشهای شهرسازی ، مرمت و احیاء بناها، معماری منظر و یا معماری تخصصی ادامه تحصیل دهد و یا این كه زودتر وارد بازار كار شده و به عنوان معمار فنی به طراحی تك بناها یا مجموعه‌های زیستی كوچك پرداخته و یا ناظر اجرای طرح و سرپرست دفاتر مشاوره باشد.
مهندس معمار علاوه بر طراحی بناها می‌تواند به طراحی و ساخت ماكت و طراحی معماری داخلی بپردازد و یا به عنوان ناظر ساخت فعالیت كند. در ضمن فارغ‌التحصیل معماری آمادگی كار در رشته‌های مرتبط با معماری مثل طراحی صحنه و یا طراحی صنعتی را نیز دارد.

درس‌های‌ این‌ رشته‌ در طول‌ تحصیل :

دروس پایه دوره كارشناسی معماری

هندسه کاربردی - كارگاه مصالح و ساخت  -   درك و بیان محیط -  بیان معماری  1 -  بیان معماری 2  -  هندسة مناظر و مرایا    ریاضیات و آمار  -   انسان، طبیعت، معماری  -  مقدمات طراحی معماری 1 -   مقدمات طراحی معماری 2    

 دروس اصلی دوره كارشناسی معماری

مبانی نظری معماری  -  آشنایی با معماری جهان  -  برداشت از بناهای تاریخی  -  آشنایی با معماری معاصر  -  نقشه‌برداری  -  تنظیم شرایط محیطی  -  تأسیسات الكتریكی (نور و صدا)  -  تأسیسات مكانیكی  -  ایستایی -  مقاومت مصالح و سازه‌های فلزی  -  سازه‌های بتنی  -  متره و برآورد -  مدیریت و تشكیلات كارگاه  -  مصالح ساختمانی  -  ساختمان 1  -  ساختمان 2 -  روستا 1  -  روستا 2  -  طرح معماری 1  -  طرح معماری 2  -  طرح معماری 3  

 دروس تخصصی دوره كارشناسی معماری

 آشنایی با مبانی برنامه‌ریزی كالبدی  -  تحلیل فضاهای شهری  -  آشنایی با مرمت ابنیه  -  طرح معماری 4  -   طرح معماری 5 -  طراحی فنی  -  طرح نهایی   

در سال 1389 مجموع ظرفیت رشته مهندسی معماری دانشگاههای سراسر کشور  در دوره های روزانه و شبانه 1228 نفر بود .