کولونوسکوپی ازمایشی است که برای مشخص شدن ناهنجاری ها و تغییرات روده بزرگ، کولون و رکتوم انجام می شود. در طی این آزمایش، یک لوله انعطاف پذیر و طولانی وارد روده می شود، که می توان بوسیله دوربین کوچک فیلمبرداری که در نوک لوله متصل است، داخل روده را مشاهده کرد. و اگر لازم باشد نمونه برداری یا بیوپسی انجام می شود، و یا پولیپ های روده برداشته می شود.کولونوسکوپی روشی راحت و بدون درد برای تشخیص بیماری هایی مانند سرطان روده، خون در مدفوع، پولیپ روده و سایر بیماری های گوارشی است.

کولونوسکوپی به ندرت عوارض دارد به هر حال خطرات آن شامل موارد زیر است:

پزشک این عوارض و خطرات را برای شما بازگو می کند و سپس از شما می خواهد فرم رضایت نامه و مجوز انجام این آزمایش را امضا کنید.

قبل از انجام این آزمایش باید روده شما خالی باشد، در غیر اینصورت تصاویر دوربین، مبهم خواهد شد. پس پزشک شما، از شما می خواهد یک روز قبل از آزمایش رژیم خاصی داشته باشید. به این صورت که فقط مایعات ساده مانند آب و چای مصرف کنید، غذای جامد ممنوع، مایعات قرمز رنگ مصرف نکنید، زیرا ممکن است با خون اشتباه گرفته شود، ملین به صورت مایع و یا قرص مصرف کنید. ممکن است پزشک به شما بگوید که ملین را هم شب قبل از آزمایش و هم صبح مصرف کنید. اگر داروهای مربوط به دیابت، فشارخون و یا مشکلات قلبی مصرف می کنید، با پزشک خود در میان بگذارید. در صورت مصرف آسپرین و یا سایر داروهای رقیق کننده خون، حتما به پزشک خود اطلاع دهید، شاید لازم باشد دوز داروها تغییر کند و یا برای مدتی مصرف داروها را قطع کنید.

معمولا یک لباس راحت به شما داده می شود و آرام بخش یا به شکل قرص و یا آمپول به شما تزریق می شود. ممکن است داروی آرام بخش به رگ شما تزریق شود. شما بر روی یک تخت به سمت چپ دراز می کشید و زانوهای خود را به سمت سینه می کشید و سپس پزشک لوله کولونوسکوپی را از راه مقعد وارد روده شما می کند. هنگامی که دستگاه کولونوسکوپ که از یک لوله باریک و دوربین کوچک تشکیل شده، به بالای روده بزرگ رسید، شما باید به پشت دراز بکشید تا پزشک بتواند روده ی شما را دقیق تر مشاهده کند. دوربین تصاویر گرفته شده را به مانیتوری که در بیرون قرار داده شده می فرستد تا داخل روده شما هم دیده شود. این آزمایش معمولا 30 تا 60 دقیقه طول می کشد. اگر پزشک شما مهارت لازم برای انجام این کار را داشته باشد، کولونوسکوپی بدون درد انجام می شود.

تا یک روز بعد از انجام کولونوسکوپی به یک نفر احتیاج دارید تا مراقب شما باشد، زیرا معمولا یک روز زمان میبرد تا تاثیر آرام بخش ها به طور کامل از بین برود. اما یک الی 2 ساعت بعد از آزمایش، حتما باید تحت نظر پزشک باشید. کارهای مهم و رانندگی تا یک روز بعد انجام ندهید. اگر شما قبلا پولیپ داشته اید و پزشک در طی کولونوسکوپی، پولیپ شما را هم برداشته است، ممکن است بعد از عمل، رژیم غذایی خاصی به شما بدهد. به دلیل تزریق گازی مخصوص به روده برای مشاهده بهتر آن، ممکن است تا چند ساعت پس از انجام آزمایش، احساس پر بودن و یا نفخ داشته باشید، که در این حالت، پیاده روی به شما کمک می کند.

درد یا خونریزی تا چند روز بعد از آزمایش، طبیعی است و جای نگرانی ندارد.

پزشک نتیجه آزمایش را بررسی کرده و با شما به اشتراک میگذارد.

اگر پزشک، ناهنجاری و یا مشکلی در روده بزرگ پیدا نکرد نتیجه آزمایش منفی می شود. اگر شما در ده سال قبل سابقه سرطان روده داشته اید و در 5 سال قبل سابقه حذف پولیپ داشته اید و یا در روده شما مدفوع وجود داشت که مانع معاینه کامل روده می شد، پزشک به شما توصیه می کند یک بار دیگر آزمایش کولونوسکوپی را انجام دهید.

اگر در روده شما پولیپ و یا بافت غیر طبیعی مشاهده شد، نتیجه آزمایش مثبت می شود همه ی پولیپ ها سرطانی نیستند. پولیپ هایی که هنگام انجام کولونوسکوپی از روده شما برداشته می شوند برای تشخیص سرطانی یا پیش سرطانی و یا غیر سرطانی بودن به آزمایشگاه فرستاده می شوند. اما اگر پولیپ شما بیش از اندازه بزرگ بود و در حین انجام کولونوسکوپی، قابل برداشت نبود، نشانه و خطر ابتلا به سرطان در آینده می باشد و پزشک در این هنگام معاینات مکرر و مراجعه به متخصص گوارش و انجام جراحی را توصیه می کند.